Gietbrons

Legeringen van koper met tin en eventuele andere toevoegingen worden brons genoemd.

Onder normale omstandigheden is de structuur van een legering van koper met maximaal 8% tin homogeen en bestaat uit a-mengkristallen. Deze structuur wordt gekenmerkt door een uitstekende koudvervormbaarheid en een grote mate van versteviging. Bij hogere tinpercentages ontstaat tevens de brosse d-fase, waardoor de koudvervormbaarheid drastisch afneemt. Om deze reden zullen kneedlegeringen dan ook in het algemeen niet meer dan maximaal 8% tin bevatten en worden bronskwaliteiten met meer dan 7 à 8% tin, waaraan dan vaak nog andere elementen zoals lood en zink worden toegevoegd, uitsluitend toegepast als gietlegeringen die geen plastische vervormingen meer ondergaan.

In het algemeen zullen de kneedlegeringen gedesoxideerd worden met fosfor om de vorming van het harde tin(II)oxide te voorkomen. Het restfosforgehalte bedraagt volgens EN 1652 0,01 tot 0,4%. Aan deze desoxidatiemethode ontlenen bronskwaliteiten als CuSn6 en CuSn8 hun naam ‘fosforbrons’.

Verhoging van de sterkte van de kneedlegeringen is alleen mogelijk door kouddeformatie en de daarmee gepaard gaande versteviging. Het reeds eerder genoemde gunstige verstevigingsgedrag is de reden dat fosforbronskwaliteiten als CuSn6 en CuSn8 veelvuldig in hardgewalste toestand als verenmateriaal worden toegepast.

Corrosie

Koper-tinlegeringen hebben, evenals ongelegeerd koper, een uitstekende weerstand tegen atmosferische corrosie. Ook de corrosieweerstand in zowel drinkwater, zeewater als in diverse chemicaliën (zoals azijnzuur, calciumchloride en natriumhydroxide) is uitstekend. In tegenstelling tot messing zijn de fosforbronzen nagenoeg ongevoelig voor spanningscorrosie.

Lassen

De lasbaarheid van de koper-tinlegeringen is slechts matig. Door tin neemt -tot een percentage van ca. 10%- de gevoeligheid voor warmscheuren toe, waardoor de lasbaarheid nadelig beïnvloed wordt. De reden hiervoor ligt in het relatief grote stoltraject en de wijze van stollen van deze legeringen. Koper-tinlegeringen stollen in het algemeen dendritisch. Bij daling van de temperatuur zullen de ruimten tussen de dendrieten gevuld zijn met laagstollende vloeistof.
Zijn in dit temperatuurtraject (krimp)spanningen aanwezig, dan kan gemakkelijk een interdendritische scheur ontstaan.

Een ander probleem bij het lassen van koper-tinlegeringen is dat tin makkelijker oxideert dan koper en als tinoxide in de las ingevangen kan worden. Hierdoor wordt de sterkte van de las nadelig beïnvloed.

De meest toegepaste lastechnieken zijn het TIG en MIG lassen. Als beschermgas wordt argon, of een mengsel van argon en helium gebruikt. Het elektrodelassen wordt slechts sporadisch toegepast.

Bronskwaliteiten waaraan lood is toegevoegd, bijvoorbeeld ter verbetering van de verspaanbaarheid of ter verbetering van de loopeigenschappen als lagermateriaal, worden niet gelast.

Solderen

In het algemeen kunnen de bronskwaliteiten uitstekend gesoldeerd worden met de gangbare soldeermethoden, zoals ovensolderen, solderen met een vlam en dergelijke. Als toevoegmateriaal wordt uiteraard een soldeer gebruikt met een lager smeltpunt dan de te solderen legering.
Voor een goede bevochtiging zal het in het algemeen noodzakelijk zijn een flux te gebruiken. Het is raadzaam om onderdelen uit koudverstevigd fosforbrons voor het solderen spanningsarm te gloeien.

Kwaliteit: CuSn7Zn4Pb7-C-GC (CuSn7ZnPb)

 

 

 

De kwaliteit CuSn7Zn4Pb7-C is een zeewaterbestendige, goed verspaanbare gietlegering.
De structuur bestaat uit de relatief zachte a-fase met daarin de harde d-fase, waardoor de koudvervormbaarheid slecht is. Door deze structuur en het toegevoegde lood, dat een zacht bestanddeel vormt, is deze legering onder andere goed bruikbaar als lagermateriaal met goede loop- en noodloopeigenschappen. Het lood verbeterd eveneens de verspaanbaarheid.
Zink wordt onder andere toegevoegd als desoxidatiemiddel; tevens verlaagt het de viscositeit en verbetert het daarmee de gietbaarheid.
De legering CuSn7Zn4Pb7-C wordt onder andere toegepast voor normaal belaste glijlagers.
De maximale belastbaarheid bedraagt 4000 N/cm². Het materiaal wordt in leveringstoestand toegepast en ondergaat normaliter geen wamtebehandelingen.

 

 

 

Lasbaarheid

:

lassen wordt niet aanbevolen, hardsolderen is mogelijk

Warmtebehandelingen

:

niet van toepassing

 

 

 

Brons CuSn7Zn4Pb7-C-GC
Rond, continu gegoten, in voorgedraaide uitvoeringimages/afb17200068.jpg

Kwaliteit

:

volgens EN 1982

Toleranties

:

volgens fabrieksspecificaties

Aanduiding volgens EN 1412

:

CC493K

   In handelslengten van ca. 1 meter.

   De technische gegevens van deze kwaliteit staan in tabel 8 en 9.

Rond
in mm

Gewicht kg/m

 

 

13

1,2

16

1,8

19

2,5

21

3,1

23

3,7

 

 

 

 

26

4,7

31

6,7

36

9,1

41

11,8

46

14,8

 

 

 

 

51

18,2

56

21,9

61

26,0

66

30,4

71

35,2

 

 

 

 

76

40,4

81

45,9

86

51,7

91

57,9

96

64,4

 

 

Rond
in mm

Gewicht kg/m

 

 

102

72,7

107

80,0

112

87,7

117

95,7

 

 

 

 

122

104,0

127

112,7

132

121,8

137

130,0

 

 

 

 

142

140,9

147

151,0

153

163,6

163

185,7

 

 

 

 

173

209,2

183

234,1

193

260,4

203

291,4

 

 

Gebruikelijke voorraadsafmetingen. Andere afmetingen en/of kwaliteiten op aanvraag.

Brons CuSn7Zn4Pb7-C-GC
Vierkant, continu gegotenimages/afb17100071.jpg

Kwaliteit

:

volgens EN 1982

Toleranties

:

volgens fabrieksspecificaties

Aanduiding volgens EN 1412

:

CC493K

   In handelslengten van ca. 1 meter.

   De technische gegevens van deze kwaliteit staan in tabel 8 en 9.

Vierkant
in mm

Gewicht kg/m

 

 

22

4,3

27

6,5

 

 

 

 

32

9,1

42

15,7

 

 

 

 

52

24,1

62

34,2

 

 

 

 

82

59,8

102

92,6

 

 

Gebruikelijke voorraadsafmetingen. Andere afmetingen en/of kwaliteiten op aanvraag.

Brons CuSn7Zn4Pb7-C-GC
Plat, continu gegotenimages/afb29600074.jpg

Kwaliteit

:

volgens EN 1982

Toleranties

:

volgens fabrieksspecificaties

Aanduiding volgens EN 1412

:

CC493K

   In handelslengten van ca. 1 meter.

   De technische gegevens van deze kwaliteit staan in tabel 8 en 9.

B x D
in mm

Gewicht kg/m

 

 

 

 

22

x

7

1,4

22

x

12

2,3

27

17

4,1

32

7

2,0

32

12

3,4

 

 

 

 

32

17

4,8

32

22

6,3

42

17

6,4

 

 

 

 

 

 

 

 

42

22

8,2

42

32

12,0

52

12

5,6

52

22

10,2

52

37

17,1

 

 

 

 

62

17

9,4

62

27

14,9

62

32

17,7

 

 

 

 

 

 

 

 

62

42

23,2

82

17

12,4

82

22

16,1

82

37

27,0

82

42

30,7

 

 

 

 

102

12

11,9

102

17

15,4

102

22

20,0

 

 

 

 

 

 

 

 

102

32

29,0

102

52

47,2

102

72

65,4

122

12

13,0

152

17

23,0

 

 

 

 

152

22

29,8

152

x

32

43,3

 

 

 

 

 

 

 

 

Gebruikelijke voorraadsafmetingen. Andere afmetingen en/of kwaliteiten op aanvraag.

Brons CuSn7Zn4Pb7-C-GC
Bussen, continu gegoten, in voorgedraaide uitvoeringimages/afb169.jpg

Kwaliteit

:

volgens EN 1982

Toleranties

:

volgens fabrieksspecificaties

Aanduiding volgens EN 1412

:

CC493K

   In handelslengten van ca. 1 meter.

   De technische gegevens van deze kwaliteit staan in tabel 8 en 9.

A x i
in mm

Gewicht kg/m

 

 

 

 

26

x

14

3,9

31

x

14

6,0

31

x

19

5,1

36

x

14

8,7

36

x

19

7,6

 

 

 

 

 

 

 

 

36

x

24

6,3

41

x

14

11,1

41

x

19

10,4

41

x

24

9,0

41

x

29

5,8

 

 

 

 

 

 

 

 

46

x

14

14,5

46

x

19

12,8

46

x

24

11,9

46

x

29

10,5

46

x

34

8,4

 

 

 

 

 

 

 

 

51

x

14

17,7

51

x

19

16,8

51

x

24

15,8

51

x

29

13,5

51

x

34

11,5

 

 

 

 

A x i
in mm

Gewicht kg/m

 

 

 

 

51

x

39

9,4

56

x

19

21,1

56

x

24

19,6

56

x

29

17,5

56

x

34

15,6

 

 

 

 

56

x

39

13,5

56

x

44

10,9

61

x

19

25,6

61

x

24

23,6

61

x

29

21,8

 

 

 

 

61

x

34

19,9

61

x

39

17,5

61

x

44

14,7

61

x

49

11,6

66

x

29

26,3

 

 

 

 

66

x

34

24,0

66

x

39

22,8

 

 

 

 

 

 

 

 

66

x

44

19,1

66

x

49

16,4

66

x

54

11,5

71

x

18

34,6

71

x

28

31,2

 

 

 

 

71

x

33

30,1

71

x

38

26,2

71

x

43

23,5

71

x

48

19,9

71

x

53

17,0

 

 

 

 

71

x

58

13,7

76

x

33

34,5

76

x

38

33,1

76

x

43

28,8

76

x

48

25,0

 

 

 

 

76

x

58

18,2

76

x

63

15,6

 

 

 

 

 

 

 

 

82

x

23

44,5

82

x

28

42,1

82

x

38

39,4

82

x

48

32,3

82

x

53

28,8

 

 

 

 

82

x

58

24,5

82

x

63

20,4

87

x

38

44,8

87

x

53

34,2

87

x

58

31,2

 

 

 

 

87

x

63

26,9

92

x

28

54,4

92

x

33

52,6

92

x

38

50,4

92

x

48

44,8

 

 

 

 

92

x

58

37,3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

92

x

68

28,5

92

x

73

23,4

97

x

28

61,5

97

x

48

51,6

97

x

58

44,0

 

 

 

 

97

x

68

37,5

97

x

73

30,8

97

x

78

24,8

102

x

28

70,4

102

x

38

65,0

 

 

 

 

102

x

48

58,0

102

x

58

50,8

102

x

68

41,0

102

x

78

32,4

122

x

78

61,8

 

 

 

 

122

x

98

39,0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Naast de kwaliteit CuSn7Zn4Pb7-C zijn de genoemde afmetingen in rond, vierkant, plat en in bussen tevens leverbaar in de kwaliteiten:

CuSn12-C (CC483K) en CuAl10Fe5Ni5-C (CC333G).

Gebruikelijke voorraadsafmetingen. Andere afmetingen en/of kwaliteiten op aanvraag.

Het MCB boek, een uitgave van MCB Nederland. Tel 040 - 2088333 Alle rechten voorbehouden. Disclaimer.