Gereedschapstaal

Gereedschapstaal omvat die groep van staalkwaliteiten, die geschikt is om andere materialen te bewerken door bijvoorbeeld snijden, ponsen, dieptrekken etc.

De belangrijkste eigenschappen van gereedschapstaal zijn sterkte, slijtvastheid, taaiheid en in sommige gevallen ook ontlaatbestendigheid.

Om hieraan te kunnen voldoen zijn de meeste gereedschapstalen gelegeerd met één of meerdere legeringselementen. Naast een positief effect op de genoemde eigenschappen hebben deze legeringselementen in het algemeen ook invloed op de kritische afkoelsnelheid en daarmee op de doorharding. Verlaging van de kritische afkoelsnelheid betekent dat bij de hardingsbehandeling voor een milder afschrikmiddel gekozen kan worden. Een belangrijk bijkomend voordeel hiervan is dat door de toepassing van een milder afschrikmiddel het risico op scheuren en/of vervormen (‘trekken’) kleiner is.

Op grond van het toe te passen afschrikmiddel worden gereedschapstalen wel ingedeeld in de volgende groepen:

• Waterhardende kwaliteiten (bijvoorbeeld C45W, 1.1730)

• Oliehardende kwaliteiten (bijvoorbeeld 100MnCrW4, 1.2510)

• Luchthardende kwaliteiten (bijvoorbeeld X210CrW12, 1.2436).

Naast de genoemde afschrikmiddelen water, olie en lucht kennen warmtebehandelingscentra vaak nog andere middelen; bijvoorbeeld warmbad, polymere afschikmiddelen, hoge druk stikstof in vacuumovens e.d.

MCB heeft goede levermogelijkheden voor met name oliehardende en luchthardende gereedschapstalen zoals in onderstaande tabel vermeld:

1.2312	40MnMoS8-6	oliehardend	O.a. kunststofmatrijzenbouw, goed verspaanbaar; niet te hoge temperatuur. Wordt meestal veredeld geleverd.
1.2343	X37CrMoV5-1	luchthardend	Spuitgiet- en exrtrusiematrijzen voor kuststof en zink/aluminium onderdelen. Ontlaatbestendig.
1.2344	X40CrMoV5-1	luchthardend	Idem als 1.2343, wat hoger belastbaar.
1.2363	32CrMoV12-28	Olie-/luchthardend	Snij- en stampgereedschappen voor niet al te grote materiaaldikten; ontbraamgereedschap.
1.2379	X153CrMoV12	luchthardend	Ponsnippels, snijdende gereedschappen, dieptrekmatrijzen en -stempels, meetgereedschappen etc. Maatvast.
1.2436	X210CrW12	luchthardend	Als 1.2379, betere weerstand tegen slijtage, minder taai.
1.2510	100MnCrW4	oliehardend	Gereedschappen voor snijden schroefdraad, stansgereedschappen, ruimers, meetgereedschappen, kalibers.
1.2550	60WCrV8	oliehardend	Stansgereedschappen voor dikkere materialen, uithoekgereedschap, houtbewerking.
1.2767	45NiCrMo16	luchthardend	Taai gereedschapstaal voor zwaar belaste gereedschappen, weinig risico op uitbrokkelen.
1.2862	45NiCrMo16	oliehardend	Stempels en matrijzen voor kleine series, smeedgereedschappen.
1.2842	90MnCrV8	oliehardend	Als 1.2510, iets minder taai.